"Es war eine unendliche Leere in mir" eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015

Vuonna 2011 saksalainen yhteiskunta järkyttyi vuosia kestäneen murhasarjan tultua ilmi. Uusnatsistisen terroristiryhmä NSU:n (Nationalsozialistischer Untergrund) oletettu kolmas jäsen Beate Zschäpe antoi ensimmäisen lausuntonsa vasta vuonna 2015. Vuonna 2013 alkaneessa oikeudenkäynnissä on syksyllä...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Ylä-Mattila, Anna-Maija
Other Authors: Humanistis-yhteiskuntatieteellinen tiedekunta, Faculty of Humanities and Social Sciences, Kieli- ja viestintätieteiden laitos, Department of Language and Communication Studies, University of Jyväskylä, Jyväskylän yliopisto
Format: Master's thesis
Language:deu
Published: 2017
Subjects:
Online Access: https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/56042
_version_ 1826225771171020800
author Ylä-Mattila, Anna-Maija
author2 Humanistis-yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Humanities and Social Sciences Kieli- ja viestintätieteiden laitos Department of Language and Communication Studies University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto
author_facet Ylä-Mattila, Anna-Maija Humanistis-yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Humanities and Social Sciences Kieli- ja viestintätieteiden laitos Department of Language and Communication Studies University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto Ylä-Mattila, Anna-Maija Humanistis-yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Humanities and Social Sciences Kieli- ja viestintätieteiden laitos Department of Language and Communication Studies University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto
author_sort Ylä-Mattila, Anna-Maija
datasource_str_mv jyx
description Vuonna 2011 saksalainen yhteiskunta järkyttyi vuosia kestäneen murhasarjan tultua ilmi. Uusnatsistisen terroristiryhmä NSU:n (Nationalsozialistischer Untergrund) oletettu kolmas jäsen Beate Zschäpe antoi ensimmäisen lausuntonsa vasta vuonna 2015. Vuonna 2013 alkaneessa oikeudenkäynnissä on syksyllä 2017 siirrytty loppupuheenvuoroihin. Tämä tutkimus käsittelee Beate Zschäpen antamassa kirjallisessa 53-sivuisessa oikeudenkäyntilausunnossa esille tulevia identiteettejä sekä sitä, millaisin kielellisin keinoin niitä konstruoidaan. Koska kyse on kielestä vallankäytön välineenä, soveltuu kriittinen diskurssintutkimus tämän tutkimuksen teoreettis-metodiseksi taustaksi. Analyysi on toteutettu yhden tietyn analyysimallin sijaan laajaan aiempaan tutkimustietoon pohjaten, käyttäen tukena mm. tekstuaalista interventiota (Pope 1995) sekä retoristen keinojen tutkimusta (mm. Potter 1996). Kriittisen diskurssintutkimuksen tavoin analyysissa on heijastettu mikrotason kielellisen tutkimuksen lisäksi myös makrotason, eli yhteiskunnallisen ja sosiaalisen tason, ja aineiston dynaamista suhdetta toisiinsa. Tutkimus antoi tulokseksi yhdeksän merkittävää identiteettiä, jotka voitiin jakaa ajallisesti kolmeen ryhmään. Aineistosta nousi esille identiteettejä, joita on konstruoitu rikosten ajalle, sekä identiteettejä, jotka eivät ole ajallisesti luokiteltavissa. Lisäksi aineistosta oli tunnistettavissa identiteettejä, jotka ajoittuvat nykyhetkeen eli vuoteen 2015, jolloin Zschäpe antoi lausuntonsa. Merkittävimmäksi identiteetiksi nousi uhri-identiteetti, joka voitiin jakaa tarkemmin rakkauden uhrin, muiden ihmisten uhrin sekä olosuhteiden uhrin identiteetteihin. Lisäksi lausunnossa korostuivat mm. syyttömän ja rehellisen ihmisen identiteetti sekä pelokkaan ja ulkopuolisen henkilön identiteetit. Lausunnossa oli myös havaittavissa selkeää identiteettien kamppailua. Kielellisiin keinoihin, joilla identiteettejä on konstruoitu, lukeutuivat mm. ääri-ilmaisujen käyttö, toimijuuden keinot sekä erilaiset leksikaaliset valinnat kuten verbivalinnat. Yhdeksi merkittäväksi tulokseksi voidaan lisäksi katsoa makrotason selkeä heijastuminen mikrotasoon, sillä usean identiteetin taustalla toimivat erilaiset yhteiskunnalliset keskustelunaiheet. Makrotason tarkastelu osoitti lausunnon saaneen skeptisen vastaanoton yhteiskunnassa.
first_indexed 2023-03-22T09:57:10Z
format Pro gradu
free_online_boolean 1
fullrecord [{"key": "dc.contributor.author", "value": "Yl\u00e4-Mattila, Anna-Maija", "language": null, "element": "contributor", "qualifier": "author", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.accessioned", "value": "2017-11-29T11:51:18Z", "language": "", "element": "date", "qualifier": "accessioned", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.available", "value": "2017-11-29T11:51:18Z", "language": "", "element": "date", "qualifier": "available", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.issued", "value": "2017", "language": null, "element": "date", "qualifier": "issued", "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.other", "value": "oai:jykdok.linneanet.fi:1803577", "language": null, "element": "identifier", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.uri", "value": "https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/56042", "language": "", "element": "identifier", "qualifier": "uri", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.abstract", "value": "Vuonna 2011 saksalainen yhteiskunta j\u00e4rkyttyi vuosia kest\u00e4neen murhasarjan tultua ilmi. Uusnatsistisen terroristiryhm\u00e4 NSU:n (Nationalsozialistischer Untergrund) oletettu kolmas j\u00e4sen Beate Zsch\u00e4pe antoi ensimm\u00e4isen lausuntonsa vasta vuonna 2015. Vuonna 2013 alkaneessa oikeudenk\u00e4ynniss\u00e4 on syksyll\u00e4 2017 siirrytty loppupuheenvuoroihin.\r\n\r\nT\u00e4m\u00e4 tutkimus k\u00e4sittelee Beate Zsch\u00e4pen antamassa kirjallisessa 53-sivuisessa oikeudenk\u00e4yntilausunnossa esille tulevia identiteettej\u00e4 sek\u00e4 sit\u00e4, millaisin kielellisin keinoin niit\u00e4 konstruoidaan. Koska kyse on kielest\u00e4 vallank\u00e4yt\u00f6n v\u00e4lineen\u00e4, soveltuu kriittinen diskurssintutkimus t\u00e4m\u00e4n tutkimuksen teoreettis-metodiseksi taustaksi. Analyysi on toteutettu yhden tietyn analyysimallin sijaan laajaan aiempaan tutkimustietoon pohjaten, k\u00e4ytt\u00e4en tukena mm. tekstuaalista interventiota (Pope 1995) sek\u00e4 retoristen keinojen tutkimusta (mm. Potter 1996). Kriittisen diskurssintutkimuksen tavoin analyysissa on heijastettu mikrotason kielellisen tutkimuksen lis\u00e4ksi my\u00f6s makrotason, eli yhteiskunnallisen ja sosiaalisen tason, ja aineiston dynaamista suhdetta toisiinsa. Tutkimus antoi tulokseksi yhdeks\u00e4n merkitt\u00e4v\u00e4\u00e4 identiteetti\u00e4, jotka voitiin jakaa ajallisesti kolmeen ryhm\u00e4\u00e4n. Aineistosta nousi esille identiteettej\u00e4, joita on konstruoitu rikosten ajalle, sek\u00e4 identiteettej\u00e4, jotka eiv\u00e4t ole ajallisesti luokiteltavissa. Lis\u00e4ksi aineistosta oli tunnistettavissa identiteettej\u00e4, jotka ajoittuvat nykyhetkeen eli vuoteen 2015, jolloin Zsch\u00e4pe antoi lausuntonsa. Merkitt\u00e4vimm\u00e4ksi identiteetiksi nousi uhri-identiteetti, joka voitiin jakaa tarkemmin rakkauden uhrin, muiden ihmisten uhrin sek\u00e4 olosuhteiden uhrin identiteetteihin. Lis\u00e4ksi lausunnossa korostuivat mm. syytt\u00f6m\u00e4n ja rehellisen ihmisen identiteetti sek\u00e4 pelokkaan ja ulkopuolisen henkil\u00f6n identiteetit. Lausunnossa oli my\u00f6s havaittavissa selke\u00e4\u00e4 identiteettien kamppailua. Kielellisiin keinoihin, joilla identiteettej\u00e4 on konstruoitu, lukeutuivat mm. \u00e4\u00e4ri-ilmaisujen k\u00e4ytt\u00f6, toimijuuden keinot sek\u00e4 erilaiset leksikaaliset valinnat kuten verbivalinnat. Yhdeksi merkitt\u00e4v\u00e4ksi tulokseksi voidaan lis\u00e4ksi katsoa makrotason selke\u00e4 heijastuminen mikrotasoon, sill\u00e4 usean identiteetin taustalla toimivat erilaiset yhteiskunnalliset keskustelunaiheet. Makrotason tarkastelu osoitti lausunnon saaneen skeptisen vastaanoton yhteiskunnassa.", "language": "fi", "element": "description", "qualifier": "abstract", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Submitted using Plone Publishing form by Anna-Maija Yl\u00e4-Mattila (anylama) on 2017-11-29 11:51:17.815462. Form: Pro gradu -lomake (https://kirjasto.jyu.fi/julkaisut/julkaisulomakkeet/pro-gradu-lomake). JyX data: [jyx_publishing-allowed (fi) =True]", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Submitted by jyx lomake-julkaisija (jyx-julkaisija.group@korppi.jyu.fi) on 2017-11-29T11:51:18Z\r\nNo. of bitstreams: 2\r\nURN:NBN:fi:jyu-201711294419.pdf: 829535 bytes, checksum: 1c03c96e819d9cfe3f69021d1578af99 (MD5)\r\nlicense.html: 4979 bytes, checksum: 8984171bc3788626d8908edcc5e87da4 (MD5)", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Made available in DSpace on 2017-11-29T11:51:18Z (GMT). No. of bitstreams: 2\r\nURN:NBN:fi:jyu-201711294419.pdf: 829535 bytes, checksum: 1c03c96e819d9cfe3f69021d1578af99 (MD5)\r\nlicense.html: 4979 bytes, checksum: 8984171bc3788626d8908edcc5e87da4 (MD5)\r\n Previous issue date: 2017", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.extent", "value": "1 verkkoaineisto (91 sivua)", "language": null, "element": "format", "qualifier": "extent", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.mimetype", "value": "application/pdf", "language": null, "element": "format", "qualifier": "mimetype", "schema": "dc"}, {"key": "dc.language.iso", "value": "deu", "language": null, "element": "language", "qualifier": "iso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights", "value": "In Copyright", "language": "en", "element": "rights", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Zsch\u00e4pe, Beate", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "NSU", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Neonazismus", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Gerichtsprozess", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Identit\u00e4t", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Identit\u00e4tskonstruktionen", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "kritische Diskursforschung", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Rhetorik", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "extremer Ausdruck", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Agens", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.title", "value": "\"Es war eine unendliche Leere in mir\" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identit\u00e4tskonstruktionen der mutma\u00dflichen Rechtsterroristin Beate Zsch\u00e4pe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015", "language": null, "element": "title", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.title.alternative", "value": "Kritische Diskursanalyse zu den Identit\u00e4tskonstruktionen der mutma\u00dflichen Rechtsterroristin Beate Zsch\u00e4pe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015", "language": null, "element": "title", "qualifier": "alternative", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type", "value": "master thesis", "language": null, "element": "type", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.urn", "value": "URN:NBN:fi:jyu-201711294419", "language": null, "element": "identifier", "qualifier": "urn", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.ontasot", "value": "Pro gradu -tutkielma", "language": "fi", "element": "type", "qualifier": "ontasot", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.ontasot", "value": "Master\u2019s thesis", "language": "en", "element": "type", "qualifier": "ontasot", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.faculty", "value": "Humanistis-yhteiskuntatieteellinen tiedekunta", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "faculty", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.faculty", "value": "Faculty of Humanities and Social Sciences", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "faculty", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.department", "value": "Kieli- ja viestint\u00e4tieteiden laitos", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "department", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.department", "value": "Department of Language and Communication Studies", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "department", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.organization", "value": "University of Jyv\u00e4skyl\u00e4", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "organization", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.organization", "value": "Jyv\u00e4skyl\u00e4n yliopisto", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "organization", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.discipline", "value": "Saksan kieli ja kulttuuri", "language": "fi", "element": "subject", "qualifier": "discipline", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.discipline", "value": "German Language and Culture", "language": "en", "element": "subject", "qualifier": "discipline", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.method", "value": "Kriittinen diskurssintutkimus", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "method", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.updated", "value": "2017-11-29T11:51:18Z", "language": "", "element": "date", "qualifier": "updated", "schema": "dc"}, {"key": "yvv.contractresearch.funding", "value": "0", "language": "", "element": "contractresearch", "qualifier": "funding", "schema": "yvv"}, {"key": "dc.type.coar", "value": "http://purl.org/coar/resource_type/c_bdcc", "language": null, "element": "type", "qualifier": "coar", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights.accesslevel", "value": "openAccess", "language": "fi", "element": "rights", "qualifier": "accesslevel", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.publication", "value": "masterThesis", "language": null, "element": "type", "qualifier": "publication", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.oppiainekoodi", "value": "308", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "oppiainekoodi", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "kontekstianalyysi", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "oikeudenk\u00e4ynti", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "puolustuspuheet", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "retoriikka", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "identiteetti", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "terroristit", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "uusnatsismi", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.content", "value": "fulltext", "language": null, "element": "format", "qualifier": "content", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights.url", "value": "https://rightsstatements.org/page/InC/1.0/", "language": null, "element": "rights", "qualifier": "url", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.okm", "value": "G2", "language": null, "element": "type", "qualifier": "okm", "schema": "dc"}]
id jyx.123456789_56042
language deu
last_indexed 2025-02-18T10:54:16Z
main_date 2017-01-01T00:00:00Z
main_date_str 2017
online_boolean 1
online_urls_str_mv {"url":"https:\/\/jyx.jyu.fi\/bitstreams\/795a2c04-f528-4510-ac89-69f0d8ea22d8\/download","text":"URN:NBN:fi:jyu-201711294419.pdf","source":"jyx","mediaType":"application\/pdf"}
publishDate 2017
record_format qdc
source_str_mv jyx
spellingShingle Ylä-Mattila, Anna-Maija "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015 Zschäpe, Beate NSU Neonazismus Gerichtsprozess Identität Identitätskonstruktionen kritische Diskursforschung Rhetorik extremer Ausdruck Agens Saksan kieli ja kulttuuri German Language and Culture Kriittinen diskurssintutkimus 308 kontekstianalyysi oikeudenkäynti puolustuspuheet retoriikka identiteetti terroristit uusnatsismi
title "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_alt Kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_full "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_fullStr "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015 "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_full_unstemmed "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015 "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_short "Es war eine unendliche Leere in mir"
title_sort es war eine unendliche leere in mir eine kritische diskursanalyse zu den identitätskonstruktionen der mutmaßlichen rechtsterroristin beate zschäpe in ihrer aussage vor dem gericht im dezember 2015
title_sub eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
title_txtP "Es war eine unendliche Leere in mir" : eine kritische Diskursanalyse zu den Identitätskonstruktionen der mutmaßlichen Rechtsterroristin Beate Zschäpe in ihrer Aussage vor dem Gericht im Dezember 2015
topic Zschäpe, Beate NSU Neonazismus Gerichtsprozess Identität Identitätskonstruktionen kritische Diskursforschung Rhetorik extremer Ausdruck Agens Saksan kieli ja kulttuuri German Language and Culture Kriittinen diskurssintutkimus 308 kontekstianalyysi oikeudenkäynti puolustuspuheet retoriikka identiteetti terroristit uusnatsismi
topic_facet 308 Agens Gerichtsprozess German Language and Culture Identität Identitätskonstruktionen Kriittinen diskurssintutkimus NSU Neonazismus Rhetorik Saksan kieli ja kulttuuri Zschäpe, Beate extremer Ausdruck identiteetti kontekstianalyysi kritische Diskursforschung oikeudenkäynti puolustuspuheet retoriikka terroristit uusnatsismi
url https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/56042 http://www.urn.fi/URN:NBN:fi:jyu-201711294419
work_keys_str_mv AT ylämattilaannamaija eswareineunendlicheleereinmireinekritischediskursanalysezudenidentitätskonst