Tulkinta empirismin tieto-opista tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä

Tämä pro gradu -tutkielma käsittelee empirismin tieto-oppia. Analysoitavina ovat tietoteoriassa vaikuttaneiden David Humen (1711–1776), A. J. Ayerin (1910–1989) sekä Eino Kailan (1890–1958) tietokäsitykset. Tulkintakulma on maltillisen valistushistoriallinen. Tutkimuksessa noudatetaan alkuperäist...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Slavov, Matias
Other Authors: Yhteiskuntatieteellinen tiedekunta, Faculty of Social Sciences, Yhteiskuntatieteiden ja filosofian laitos, Department of Social Sciences and Philosophy, University of Jyväskylä, Jyväskylän yliopisto
Format: Master's thesis
Language:fin
Published: 2011
Subjects:
Online Access: https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/27157
_version_ 1826225716524482560
author Slavov, Matias
author2 Yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Social Sciences Yhteiskuntatieteiden ja filosofian laitos Department of Social Sciences and Philosophy University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto
author_facet Slavov, Matias Yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Social Sciences Yhteiskuntatieteiden ja filosofian laitos Department of Social Sciences and Philosophy University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto Slavov, Matias Yhteiskuntatieteellinen tiedekunta Faculty of Social Sciences Yhteiskuntatieteiden ja filosofian laitos Department of Social Sciences and Philosophy University of Jyväskylä Jyväskylän yliopisto
author_sort Slavov, Matias
datasource_str_mv jyx
description Tämä pro gradu -tutkielma käsittelee empirismin tieto-oppia. Analysoitavina ovat tietoteoriassa vaikuttaneiden David Humen (1711–1776), A. J. Ayerin (1910–1989) sekä Eino Kailan (1890–1958) tietokäsitykset. Tulkintakulma on maltillisen valistushistoriallinen. Tutkimuksessa noudatetaan alkuperäistekstejä luettaessa suopeuden periaatetta, mutta esitetään myös kriittisiä huomioita itse oppeja kohtaan sekä pohditaan itse empiristisen tieto-opin mahdollista kehityskelpoisuutta. Tutkielma koostuu kahdesta pääluvusta. Ensimmäisessä luvussa tarkastellaan käsiteltävien filosofien metafysiikkakriittisiä ja verifikationistisia tietokäsityksiä. Niin Hume, Ayer kuin Kailakaan eivät katso metafysiikan olevan pätevää tiedonmuodostusta. Metafysiikan vaihtoehdoksi ja kritiikiksi kehitetään empiirisen todennettavuuden ja koeteltavuuden periaatteita. Toisessa luvussa analyysin kohteena ovat käsiteltävien tietoteoreetikkojen näkemykset väitelauseiden loogisesta muodosta. Sekä Hume, Ayer että Kaila jakavat tiedettävät väitelauseet kahteen luokkaan: kokemuksesta riippumattomiin analyyttis-apriorisiin sekä kokemuksesta riippuvaisiin synteettis-aposteriorisiin propositioihin. Tämän jaottelun seurauksena synteettis-apriorisen tiedon mahdollisuus kiistetään. Tällä tutkimusproblematiikalla valotetaan empirismin tieto-opin ydintä. Tutkielman keskeinen teesi on, että niin Hume, Ayer kuin Kailakin jakavat olennaisessa mielessä nämä kahdessa pääluvussa esitetyt näkökannat. Aste-eron kaltaista keskinäistä eroavuutta on silti selvästi olemassa. Kappaleiden ja päälukujen loppukohdissa tehdään arviointia, joissa käsiteltävien filosofien oppeja verrataan toisiinsa.
first_indexed 2024-09-11T08:49:41Z
format Pro gradu
free_online_boolean 1
fullrecord [{"key": "dc.contributor.author", "value": "Slavov, Matias", "language": null, "element": "contributor", "qualifier": "author", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.accessioned", "value": "2011-06-13T17:25:25Z", "language": "", "element": "date", "qualifier": "accessioned", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.available", "value": "2011-06-13T17:25:25Z", "language": "", "element": "date", "qualifier": "available", "schema": "dc"}, {"key": "dc.date.issued", "value": "2011", "language": null, "element": "date", "qualifier": "issued", "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.other", "value": "oai:jykdok.linneanet.fi:1160239", "language": null, "element": "identifier", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.uri", "value": "https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/27157", "language": "", "element": "identifier", "qualifier": "uri", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.abstract", "value": "T\u00e4m\u00e4 pro gradu -tutkielma k\u00e4sittelee empirismin tieto-oppia. Analysoitavina ovat tietoteoriassa vaikuttaneiden David Humen (1711\u20131776), A. J. Ayerin (1910\u20131989) sek\u00e4 Eino Kailan (1890\u20131958) tietok\u00e4sitykset.\r\n\r\nTulkintakulma on maltillisen valistushistoriallinen. Tutkimuksessa noudatetaan alkuper\u00e4istekstej\u00e4 luettaessa suopeuden periaatetta, mutta esitet\u00e4\u00e4n my\u00f6s kriittisi\u00e4 huomioita itse oppeja kohtaan sek\u00e4 pohditaan itse empiristisen tieto-opin mahdollista kehityskelpoisuutta. Tutkielma koostuu kahdesta p\u00e4\u00e4luvusta. Ensimm\u00e4isess\u00e4 luvussa tarkastellaan k\u00e4sitelt\u00e4vien filosofien metafysiikkakriittisi\u00e4 ja verifikationistisia tietok\u00e4sityksi\u00e4. Niin Hume, Ayer kuin Kailakaan eiv\u00e4t katso metafysiikan olevan p\u00e4tev\u00e4\u00e4 tiedonmuodostusta. Metafysiikan vaihtoehdoksi ja kritiikiksi kehitet\u00e4\u00e4n empiirisen todennettavuuden ja koeteltavuuden periaatteita. Toisessa luvussa analyysin kohteena ovat k\u00e4sitelt\u00e4vien tietoteoreetikkojen n\u00e4kemykset v\u00e4itelauseiden loogisesta muodosta. Sek\u00e4 Hume, Ayer ett\u00e4 Kaila jakavat\r\ntiedett\u00e4v\u00e4t v\u00e4itelauseet kahteen luokkaan: kokemuksesta riippumattomiin analyyttis-apriorisiin sek\u00e4 kokemuksesta riippuvaisiin synteettis-aposteriorisiin propositioihin. T\u00e4m\u00e4n jaottelun seurauksena synteettis-apriorisen tiedon mahdollisuus kiistet\u00e4\u00e4n.\r\n\r\nT\u00e4ll\u00e4 tutkimusproblematiikalla valotetaan empirismin tieto-opin ydint\u00e4. Tutkielman keskeinen teesi on, ett\u00e4 niin Hume, Ayer kuin Kailakin jakavat olennaisessa mieless\u00e4 n\u00e4m\u00e4 kahdessa p\u00e4\u00e4luvussa esitetyt n\u00e4k\u00f6kannat. Aste-eron kaltaista keskin\u00e4ist\u00e4 eroavuutta on silti selv\u00e4sti olemassa. Kappaleiden ja p\u00e4\u00e4lukujen loppukohdissa tehd\u00e4\u00e4n arviointia, joissa k\u00e4sitelt\u00e4vien filosofien oppeja verrataan toisiinsa.", "language": "", "element": "description", "qualifier": "abstract", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Submitted using Plone Publishing form by Matias Slavov (makislav) on 2011-06-13 17:25:22.733926. Form: Pro gradu -lomake (1 tekij\u00e4) (https://kirjasto.jyu.fi/julkaisut/julkaisulomakkeet/pro-gradu-lomake-1-tekijae). JyX data:", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Submitted by jyx lomake-julkaisija (jyx-julkaisija@noreply.fi) on 2011-06-13T17:25:25Z\r\nNo. of bitstreams: 2\r\nURN:NBN:fi:jyu-2011061310995.pdf: 458926 bytes, checksum: 8bad760dcd9a1aa12acf86b5a5ece012 (MD5)\r\nlicense.html: 5072 bytes, checksum: 4c7264e5e340f87b7e6e501d6d46a469 (MD5)", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.description.provenance", "value": "Made available in DSpace on 2011-06-13T17:25:25Z (GMT). No. of bitstreams: 2\r\nURN:NBN:fi:jyu-2011061310995.pdf: 458926 bytes, checksum: 8bad760dcd9a1aa12acf86b5a5ece012 (MD5)\r\nlicense.html: 5072 bytes, checksum: 4c7264e5e340f87b7e6e501d6d46a469 (MD5)\r\n Previous issue date: 2011", "language": "en", "element": "description", "qualifier": "provenance", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.extent", "value": "84 s.", "language": null, "element": "format", "qualifier": "extent", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.mimetype", "value": "application/pdf", "language": null, "element": "format", "qualifier": "mimetype", "schema": "dc"}, {"key": "dc.language.iso", "value": "fin", "language": null, "element": "language", "qualifier": "iso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights", "value": "In Copyright", "language": "en", "element": "rights", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Hume, David", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Kaila, Eino", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.other", "value": "Ayer, A. J", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "other", "schema": "dc"}, {"key": "dc.title", "value": "Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisist\u00e4 tietok\u00e4sityksist\u00e4", "language": null, "element": "title", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.type", "value": "master thesis", "language": null, "element": "type", "qualifier": null, "schema": "dc"}, {"key": "dc.identifier.urn", "value": "URN:NBN:fi:jyu-2011061310995", "language": null, "element": "identifier", "qualifier": "urn", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.dcmitype", "value": "Text", "language": "en", "element": "type", "qualifier": "dcmitype", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.ontasot", "value": "Pro gradu -tutkielma", "language": "fi", "element": "type", "qualifier": "ontasot", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.ontasot", "value": "Master\u2019s thesis", "language": "en", "element": "type", "qualifier": "ontasot", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.faculty", "value": "Yhteiskuntatieteellinen tiedekunta", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "faculty", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.faculty", "value": "Faculty of Social Sciences", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "faculty", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.department", "value": "Yhteiskuntatieteiden ja filosofian laitos", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "department", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.department", "value": "Department of Social Sciences and Philosophy", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "department", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.organization", "value": "University of Jyv\u00e4skyl\u00e4", "language": "en", "element": "contributor", "qualifier": "organization", "schema": "dc"}, {"key": "dc.contributor.organization", "value": "Jyv\u00e4skyl\u00e4n yliopisto", "language": "fi", "element": "contributor", "qualifier": "organization", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.discipline", "value": "Filosofia", "language": "fi", "element": "subject", "qualifier": "discipline", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.discipline", "value": "Philosophy", "language": "en", "element": "subject", "qualifier": "discipline", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.coar", "value": "http://purl.org/coar/resource_type/c_bdcc", "language": null, "element": "type", "qualifier": "coar", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights.accesslevel", "value": "openAccess", "language": "fi", "element": "rights", "qualifier": "accesslevel", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.publication", "value": "masterThesis", "language": null, "element": "type", "qualifier": "publication", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.oppiainekoodi", "value": "201", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "oppiainekoodi", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "tietoteoria", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "empirismi", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "filosofia", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "metafysiikka", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.subject.yso", "value": "verifiointi", "language": null, "element": "subject", "qualifier": "yso", "schema": "dc"}, {"key": "dc.format.content", "value": "fulltext", "language": null, "element": "format", "qualifier": "content", "schema": "dc"}, {"key": "dc.rights.url", "value": "https://rightsstatements.org/page/InC/1.0/", "language": null, "element": "rights", "qualifier": "url", "schema": "dc"}, {"key": "dc.type.okm", "value": "G2", "language": null, "element": "type", "qualifier": "okm", "schema": "dc"}]
id jyx.123456789_27157
language fin
last_indexed 2025-02-18T10:56:20Z
main_date 2011-01-01T00:00:00Z
main_date_str 2011
online_boolean 1
online_urls_str_mv {"url":"https:\/\/jyx.jyu.fi\/bitstreams\/9e5a10b5-cdb9-4b43-b3e7-ca95554fbb8f\/download","text":"URN:NBN:fi:jyu-2011061310995.pdf","source":"jyx","mediaType":"application\/pdf"}
publishDate 2011
record_format qdc
source_str_mv jyx
spellingShingle Slavov, Matias Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä Hume, David Kaila, Eino Ayer, A. J Filosofia Philosophy 201 tietoteoria empirismi filosofia metafysiikka verifiointi
title Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_full Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_fullStr Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_full_unstemmed Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_short Tulkinta empirismin tieto-opista
title_sort tulkinta empirismin tieto opista tietoteoreettinen analyysi david humen a j ayerin ja eino kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_sub tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
title_txtP Tulkinta empirismin tieto-opista : tietoteoreettinen analyysi David Humen, A.J. Ayerin ja Eino Kailan empiristisistä tietokäsityksistä
topic Hume, David Kaila, Eino Ayer, A. J Filosofia Philosophy 201 tietoteoria empirismi filosofia metafysiikka verifiointi
topic_facet 201 Ayer, A. J Filosofia Hume, David Kaila, Eino Philosophy empirismi filosofia metafysiikka tietoteoria verifiointi
url https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/27157 http://www.urn.fi/URN:NBN:fi:jyu-2011061310995
work_keys_str_mv AT slavovmatias tulkintaempirismintietoopistatietoteoreettinenanalyysidavidhumenajayerinjaeinokaila